Đặc điểm của hợp đồng điện tử là gì ? Ưu nhược điểm , lưu ý

Ngày cập nhật :30/12/2024

Hợp đồng điện tử ngày càng trở nên phổ biến , vậy đặc điểm của hợp đồng điện tử là gì ? . Dưới đây là 8 đặc điểm của hợp đồng điện tử và những ưu , nhược điểm mà doanh nghiệp cần lưu ý . Cùng Giải pháp số Hà Nội tìm hiểu nhé !

Khái niệm hợp đồng điện tử

Khái niệm về hợp đồng điện tử, theo quy định tại Điều 33 của Luật giao dịch điện tử năm 2005, được mô tả như sau:

“Hợp đồng điện tử là một hợp đồng được thiết lập dưới dạng thông điệp dữ liệu theo quy định của Luật này.”

Ngoài ra, theo Khoản 12, Điều 4 của Luật Giao dịch Điện tử năm 2005, “Thông điệp dữ liệu là thông tin được tạo ra, gửi đi, nhận và lưu trữ bằng phương tiện điện tử.”

Từ đó, chúng ta có thể hiểu rằng hợp đồng điện tử là một loại hợp đồng được tạo ra và thực hiện thông qua thông điệp dữ liệu để tạo, gửi, nhận và lưu trữ thông tin dưới dạng điện tử. Trong khi hợp đồng truyền thống thường được thực hiện thông qua lời nói, hành động hoặc văn bản giấy, thì hợp đồng điện tử sử dụng các công nghệ kỹ thuật, điện tử, kỹ thuật số, từ tính, truyền dẫn không dây, quang học, điện từ hoặc các công nghệ tương tự để thực hiện.

Đặc điểm của hợp đồng điện tử

Giao kết hợp đồng điện tử bằng thông điệp dữ liệu

Giao kết hợp đồng điện tử bằng thông điệp dữ liệu là 1 trong những đặc điểm của hợp đồng điện tử . Theo định nghĩa trong Luật giao dịch điện tử, hợp đồng điện tử là hợp đồng mà việc kết hợp được thực hiện thông qua thông điệp dữ liệu. Tất cả các đề xuất, chấp nhận, gửi và nhận hợp đồng đều diễn ra dưới dạng thông điệp dữ liệu.

Giao kết hợp đồng điện tử bằng thông điệp dữ liệu là 1 trong những đặc điểm của hợp đồng điện tử

Luật giao dịch điện tử năm 2005 cũng quy định rõ về quá trình gửi và nhận thông điệp dữ liệu, bao gồm người gửi thông điệp dữ liệu, thời điểm và địa điểm gửi hoặc nhận thông điệp dữ liệu, cũng như người nhận thông điệp dữ liệu.

Từ góc độ pháp lý, trong quá trình thực hiện và kết hợp hợp đồng điện tử, các thông báo qua thông điệp dữ liệu có giá trị pháp lý tương tự như hợp đồng truyền thống. Điều này là điểm đặc biệt quan trọng, giúp giảm bớt chi phí và tiết kiệm thời gian hơn nhiều so với việc sử dụng hợp đồng giấy truyền thống.

Phạm vi áp dụng hợp đồng điện tử bị hạn chế

Phạm vi áp dụng hợp đồng điện tử bị hạn chế là đặc điểm của hợp đồng điện tử bạn nên biết . Hợp đồng điện tử mặc dù có những đặc điểm tương tự với hợp đồng truyền thống, nhưng lại không phù hợp cho nhiều trường hợp khác nhau. Hợp đồng điện tử chỉ được áp dụng cho một số lĩnh vực cụ thể, bao gồm hoạt động của các cơ quan Nhà nước, lĩnh vực dân sự, kinh doanh, thương mại và một số lĩnh vực khác.

Phải có ít nhất 3 chủ thể trong giao kết hợp đồng

Đặc điểm của hợp đồng điện tử là phải có ít nhất 3 chủ thể trong giao kết hợp đồng . Ngoài sự tham gia của hai bên chính, đó là bên mua và bên bán, hợp đồng điện tử còn có thêm một chủ thể thứ ba, đó chính là tổ chức hoặc cơ quan trung gian. Các tổ chức và cơ quan này bao gồm cơ quan chứng thực chữ ký điện tử và các nhà cung cấp dịch vụ mạng.

Đặc điểm của hợp đồng điện tử là phải có ít nhất 3 chủ thể trong giao kết hợp đồng

Cơ quan chứng thực chữ ký điện tử là tổ chức thực hiện việc chứng thực chữ ký điện tử theo quy định của luật pháp.

Tổ chức cung cấp dịch vụ mạng là tổ chức cung cấp hạ tầng đường truyền và các dịch vụ liên quan để thực hiện giao dịch điện tử. Điều này bao gồm tổ chức cung cấp dịch vụ kết nối Internet, tổ chức cung cấp dịch vụ Internet và tổ chức cung cấp dịch vụ truy cập mạng.

Hợp đồng điện tử có quy định pháp luật cụ thể

Đặc điểm của hợp đồng điện tử là có quy định trong pháp luật cụ thể . Ngoài việc tuân thủ các quy định của Bộ Luật Dân sự, còn có các bộ luật khác liên quan đến hợp đồng điện tử, bao gồm:

• Luật Giao dịch Điện tử
• Luật về Thương mại Điện tử
• Luật về Giao kết Hợp đồng Điện tử
• Luật về Chữ ký Điện tử (chữ ký số)

Có yêu cầu về phương thức giao kết trong nội dung hợp đồng điện tử

Ngoài các thông tin quan trọng trong hợp đồng, các bên tham gia cũng cần thống nhất và đồng thuận về cách thức sử dụng hợp đồng. Ngoài ra, hợp đồng cũng cần chứa thông tin như địa chỉ email, trang web, số fax, ngày và giờ thực hiện fax, tên của nhân viên phụ trách thực hiện và theo dõi hợp đồng…

Hợp đồng điện tử có tính phi biên giới

Tính phi biên giới là 1 trong những đặc điểm của hợp đồng điện tử . Bởi vì hợp đồng điện tử được thiết lập dưới dạng thông điệp dữ liệu, do đó, cả hai bên tham gia hợp đồng không cần phải gặp nhau và ký kết trực tiếp. Điều này có nghĩa là bất kể thời điểm và địa điểm, cả hai bên có thể tự do và tự chủ ký kết hợp đồng.

Tính phi biên giới là 1 trong những đặc điểm của hợp đồng điện tử

Hiện đại , chính xác

1 trong những đặc điểm của hợp đồng điện tử bạn nên biết là tính hiện đại và chính xác . Tính hiện đại của hợp đồng điện tử thể hiện ở việc nó được giao kết dựa trên sử dụng các phương tiện công nghệ tiên tiến, là kết quả của sự phát triển của khoa học và công nghệ trong thời đại ngày nay.

Việc áp dụng các công nghệ này mang đến độ chính xác cao trong các giao dịch. Trong thời kỳ Cách mạng Công nghiệp 4.0 hiện nay, hợp đồng điện tử đang trở thành một xu hướng mới, từ từ thay thế hợp đồng giấy truyền thống.

Vô hình , phi vật chất

Hợp đồng điện tử được thực hiện qua mạng internet, do đó nó mang tính chất phi vật chất. Hợp đồng, chữ ký điện tử và nơi lưu trữ hợp đồng sẽ khác biệt so với hợp đồng truyền thống, bởi chúng tồn tại trong không gian ảo, không có hình thức vật lý trên giấy tờ.

Đặc điểm của hợp đồng điện tử là tính vô hình , phi vật chất

Ưu và nhược điểm của hợp đồng điện tử

Ưu điểm

• Tiết kiệm thời gian, công sức và chi phí: Hợp đồng điện tử giúp tối ưu hóa thời gian cho doanh nghiệp. Lãnh đạo có thể ký kết hợp đồng từ bất kỳ đâu thay vì phải có mặt và ký trên giấy tờ truyền thống.
• Tối ưu hiệu suất kinh doanh: Thực hiện hợp đồng điện tử giúp giảm chi phí in ấn, giấy tờ và chi phí đi lại. Tiết kiệm từng hợp đồng có thể tích lũy thành một khoản tiền lớn đối với doanh nghiệp.
• Thực hiện đơn giản và tiện lợi: Hợp đồng điện tử cho phép doanh nghiệp thực hiện các quy trình và thủ tục nhanh chóng hơn so với hợp đồng truyền thống. Không cần phải tốn thời gian soạn thảo hợp đồng và di chuyển đến gặp khách hàng.
• Tăng tính minh bạch: Hợp đồng điện tử giúp việc xác thực bởi các cơ quan có thẩm quyền diễn ra nhanh chóng và hiệu quả hơn. Điều này đảm bảo tính minh bạch và giúp ngăn chặn việc sử dụng tài liệu giả mạo.
• Dễ dàng lưu trữ, quản lý và tìm kiếm thông tin hợp đồng: Hợp đồng điện tử có thể được tìm kiếm và quản lý một cách dễ dàng trên các hệ thống lưu trữ trực tuyến. Không cần phải mua cơ sở vật chất để quản lý hợp đồng, mọi thông tin có thể được lưu trữ trên không gian mạng.

Nhược điểm

• Vấn đề xác định địa điểm ký kết trong trường hợp tranh chấp: Bởi vì hợp đồng điện tử có thể được ký kết từ bất kỳ đâu, việc xác định địa điểm giao kết hợp đồng, đặc biệt trong trường hợp hợp đồng quốc tế, có thể trở nên khó khăn.
• Rủi ro mất hoặc tiết lộ dữ liệu: Có khả năng mất dữ liệu hoặc tiết lộ thông tin do sự can thiệp của các bên thứ ba như các cơ quan chứng thực dữ liệu điện tử. Ngoài ra, rủi ro bị tấn công bởi các hacker cũng là một nguy cơ có thể xảy ra.

Phân loại hợp đồng điện tử

Dựa theo đặc điểm của hợp đồng điện tử . Dưới đây là 1 số loại hợp đồng thường được sử dụng :

Hợp đồng thương mại điện tử

Hợp đồng thương mại điện tử là hợp đồng điện tử được giao kết giữa các bên, trong đó có ít nhất một bên là thương nhân, và bên còn lại có tư cách pháp lý. Hợp đồng này được thiết lập dưới dạng thông điệp dữ liệu và được thừa nhận có giá trị pháp lý tương đương với văn bản, miễn là các thông điệp dữ liệu tuân theo các điều kiện và tiêu chuẩn kỹ thuật theo quy định của pháp luật.

Hợp đồng thương mại điện tử vẫn giữ các đặc điểm pháp lý của một hợp đồng thương mại truyền thống như một bên là thương nhân, mục đích là lợi nhuận, đối tượng là hàng hóa và nội dung hợp đồng thể hiện quyền và nghĩa vụ của các bên trong quan hệ hợp đồng. Điều đặc biệt là hợp đồng thương mại điện tử được thiết lập hoàn toàn dưới dạng thông điệp dữ liệu và không cần gặp trực tiếp trong quá trình ký kết và thực hiện hợp đồng.

Hợp đồng lao động điện tử

Hợp đồng lao động điện tử là các thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc làm có trả công, tiền lương, điều kiện lao động, quản lý, điều hành, giám sát của một bên, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ lao động dưới dạng thông điệp dữ liệu điện tử. Hợp đồng này có giá trị như hợp đồng lao động bằng văn bản và mọi tranh chấp phát sinh được giải quyết theo quy định của các luật liên quan, không phân biệt hình thức hợp đồng đã ký kết.

Hợp đồng dân sự điện tử

Hợp đồng dân sự thông qua phương tiện điện tử là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự dưới hình thức thông điệp dữ liệu theo quy định của pháp luật về giao dịch điện tử. Giao dịch dân sự thông qua phương tiện điện tử dưới hình thức thông điệp dữ liệu theo quy định của pháp luật được coi là giao dịch bằng văn bản.

Hợp đồng dân sự điện tử có chủ thể là cá nhân hoặc pháp nhân, mục đích là lợi ích hợp pháp của các bên, và nội dung của hợp đồng thể hiện quyền và nghĩa vụ mà các bên chủ thể định đoạt cho nhau. Hợp đồng này được thiết lập thông qua thông điệp dữ liệu và không cần gặp trực tiếp trong quá trình ký kết và thực hiện hợp đồng.

Lợi ích khi sử dụng hợp đồng điện tử

Bởi vì tất cả các hoạt động trong quá trình ký hợp đồng được thực hiện trên môi trường Internet dưới dạng thông điệp dữ liệu, Hợp đồng điện tử mang lại cho doanh nghiệp nhiều lợi ích quan trọng:

• Tiết kiệm thời gian và chi phí giao dịch: Quá trình đàm phán, thỏa thuận, và ký kết hợp đồng trở nên nhanh chóng và hiệu quả hơn. Không cần phải tổ chức cuộc họp trực tiếp và đi lại giữa các bên.
• Giảm chi phí bán hàng: Doanh nghiệp có thể giảm chi phí in ấn, vận chuyển, và lưu trữ tài liệu giấy tờ. Điều này giúp tối ưu hóa nguồn lực và tăng lợi nhuận.
• Quá trình giao dịch nhanh chóng và chính xác: Hợp đồng điện tử giúp đảm bảo tính chính xác trong quá trình giao dịch, từ việc xác định các điều khoản đến việc thực hiện chúng.
• Lưu trữ bảo mật và an toàn: Thông tin về hợp đồng được lưu trữ an toàn trên các hệ thống máy chủ đáng tin cậy, đảm bảo tính bảo mật và tránh mất mát thông tin.
• Nâng cao năng lực cạnh tranh và khả năng hội nhập kinh tế quốc tế: Hợp đồng điện tử giúp doanh nghiệp tham gia vào thị trường quốc tế một cách dễ dàng hơn, tận dụng cơ hội mới và nâng cao khả năng cạnh tranh.

Giải đáp thắc mắc về đặc điểm của hợp đồng điện tử

Đặc điểm của hợp đồng là gì ?

Các đặc điểm của hợp đồng điện tử bao gồm:

• Lưu trữ và thể hiện thông tin bằng dữ liệu điện tử: Thông tin trong hợp đồng được lưu trữ và trình bày dưới dạng dữ liệu điện tử, thay vì trên giấy tờ truyền thống.
• Tham gia của ít nhất 3 chủ thể: Hợp đồng điện tử thường có sự tham gia của ít nhất 3 chủ thể chính, trong đó có bên mua, bên bán và thường có một bên tổ chức hoặc cơ quan trung gian, như cơ quan chứng thực chữ ký điện tử hoặc nhà cung cấp mạng.
• Không có giá trị pháp lý trong một số lĩnh vực: Hợp đồng điện tử không áp dụng được cho mọi lĩnh vực và có thể không có giá trị pháp lý trong một số trường hợp cụ thể.
• Dễ dàng thực hiện ở mọi nơi và tính phi biên giới: Do quá trình ký kết và thực hiện hợp đồng điện tử diễn ra qua mạng internet, nó có tính phi biên giới và có thể được thực hiện từ bất kỳ địa điểm nào có kết nối internet.
• Tính vô hình và phi vật chất: Hợp đồng điện tử không tồn tại trong hình thức vật chất truyền thống và thường là các thông điệp dữ liệu trên internet.
• Tính hiện đại và chính xác: Hợp đồng điện tử là sản phẩm của sự phát triển của công nghệ hiện đại, giúp đảm bảo tính chính xác và hiện đại trong quá trình giao dịch.
• Tính rủi ro: Tuy hợp đồng điện tử mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng đi kèm với các rủi ro, bao gồm nguy cơ bị tấn công từ hacker và mất dữ liệu.

Doanh nghiệp có nên sử dụng hợp đồng điện tử không ?

Mặc dù hợp đồng điện tử có nhiều ưu điểm, nhưng vẫn tồn tại một số nhược điểm:

• Khó xác định địa điểm ký kết khi xảy ra tranh chấp: Bởi vì hợp đồng điện tử có thể được ký kết từ bất kỳ đâu trên thế giới, việc xác định địa điểm chính xác của việc giao kết hợp đồng, đặc biệt là trong trường hợp hợp đồng quốc tế, có thể rất khó khăn.
• Nguy cơ mất hoặc bị tiết lộ dữ liệu: Do quá trình trao đổi thông tin và dữ liệu điện tử, có nguy cơ mất mát dữ liệu hoặc bị tiết lộ thông tin cá nhân. Điều này có thể xuất phát từ sự cố về bảo mật hoặc tấn công từ các hacker.

Những nhược điểm này cần được quản lý và giải quyết một cách cẩn thận để đảm bảo tính bảo mật và tin cậy của các giao dịch điện tử.

Bài viết trên đây Giải pháp số Hà Nội đã giới thiệu những ” Đặc điểm của hợp đồng điện tử ” và những ưu nhược điểm của loại hợp đồng này mà doanh nghiệp nên biết . Hi vọng bài viết hữu ích với bạn !