Ngày cập nhật :27/07/2024
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế và xu hướng số hóa đang ngày càng phát triển mạnh mẽ, việc áp dụng hóa đơn điện tử đã trở thành một yêu cầu tất yếu đối với các doanh nghiệp, trong đó có hộ kinh doanh. Hóa đơn điện tử không chỉ giúp tiết kiệm chi phí, thời gian mà còn góp phần bảo vệ môi trường bằng cách giảm thiểu lượng giấy tờ sử dụng. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết về hóa đơn điện tử cho hộ kinh doanh, bao gồm hướng dẫn sử dụng, lợi ích, cách thức lập và quản lý, cũng như những điều cần lưu ý khi áp dụng.
Hóa đơn điện tử là một loại hóa đơn được tạo ra dưới dạng điện tử và có giá trị pháp lý tương đương với hóa đơn giấy truyền thống. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý thuế, giúp tiết kiệm chi phí, thời gian và công sức liên quan đến việc tạo, xử lý và lưu trữ hóa đơn giấy.
Theo Nghị định 119/2018/NĐ-CP của Chính phủ, từ ngày 01/11/2020, tất cả các doanh nghiệp, tổ chức và hộ kinh doanh đều phải chuyển đổi sang sử dụng hóa đơn điện tử. Nghị định này đã đưa ra các quy định cụ thể về việc sử dụng hóa đơn điện tử, bao gồm cả đối với hộ kinh doanh.
Hóa đơn điện tử cho hộ kinh doanh
Hộ kinh doanh cần đăng ký sử dụng dịch vụ hóa đơn điện tử với các nhà cung cấp dịch vụ được Tổng cục Thuế cấp phép. Danh sách các nhà cung cấp dịch vụ hóa đơn điện tử đã được cấp phép có thể tìm thấy trên website của Tổng cục Thuế.
Khi đăng ký, hộ kinh doanh sẽ phải cung cấp các thông tin sau:
Sau khi đăng ký thành công, hộ kinh doanh cần thiết lập hệ thống để có thể tạo, gửi và quản lý hóa đơn điện tử. Có thể sử dụng các phần mềm chuyên dụng hoặc các dịch vụ trực tuyến để thực hiện việc này.
Ví dụ, các phần mềm hóa đơn điện tử phổ biến hiện nay như VNPT Invoice, MINDs, Viettel Invoice,… cho phép hộ kinh doanh dễ dàng tạo, gửi và quản lý hóa đơn điện tử ngay trên máy tính hoặc thiết bị di động.
Khi muốn tạo hóa đơn điện tử, hộ kinh doanh cần nhập các thông tin liên quan đến giao dịch như:
Sau đó, hệ thống sẽ tự động tạo và gửi hóa đơn điện tử đến khách hàng qua email hoặc các kênh khác như SMS, ứng dụng di động,… Đây là một lợi thế lớn của hóa đơn điện tử, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí gửi hóa đơn.
Hộ kinh doanh có nghĩa vụ phải lưu trữ hóa đơn điện tử trong tối thiểu 10 năm. Có thể lưu trữ hóa đơn điện tử dưới dạng file điện tử trên máy tính hoặc sử dụng dịch vụ lưu trữ đám mây.
Để quản lý hóa đơn điện tử hiệu quả, hộ kinh doanh có thể sử dụng các tính năng của phần mềm hóa đơn điện tử như tìm kiếm, lọc, xuất báo cáo, thống kê,… Điều này giúp tiết kiệm thời gian và công sức so với việc quản lý hóa đơn giấy truyền thống.
Việc sử dụng hóa đơn điện tử giúp hộ kinh doanh tiết kiệm đáng kể chi phí in ấn, vận chuyển và lưu trữ hóa đơn giấy. Theo ước tính, chi phí in ấn và gửi hóa đơn giấy có thể chiếm từ 5-10% doanh thu của một doanh nghiệp. Với hóa đơn điện tử, chi phí này sẽ được giảm xuống đáng kể.
Hóa đơn điện tử giúp tiết kiệm thời gian trong việc tạo, gửi và quản lý hóa đơn. Với hệ thống hóa đơn điện tử, các thông tin hóa đơn sẽ được tự động tạo ra, không cần nhập liệu thủ công như với hóa đơn giấy. Việc gửi hóa đơn cũng chỉ mất vài giây thay vì phải gửi qua đường bưu điện như trước đây.
Hóa đơn điện tử được tạo tự động từ hệ thống, giảm thiểu đáng kể những sai sót do nhập liệu thủ công như với hóa đơn giấy. Điều này giúp nâng cao tính chính xác và tin cậy của hóa đơn, tránh những rắc rối về sau.
Hóa đơn điện tử có thể được gửi đến khách hàng một cách nhanh chóng và tiện lợi qua email hoặc các kênh khác. Khách hàng không phải chờ đợi để nhận hóa đơn giấy, giúp cải thiện trải nghiệm và sự hài lòng của khách hàng.
Hóa đơn điện tử được lưu trữ an toàn trên hệ thống điện tử, giảm nguy cơ bị mất hoặc hỏng như với hóa đơn giấy. Hệ thống cũng có các tính năng bảo mật cao, đảm bảo an toàn thông tin cho doanh nghiệp và khách hàng.
Có nhiều phần mềm hóa đơn điện tử trên thị trường, cho phép hộ kinh doanh tạo, gửi và quản lý hóa đơn điện tử một cách dễ dàng. Một số phần mềm phổ biến như VNPT Invoice, MINDs, Viettel Invoice, Bizhub Invoice,… đều có giao diện thân thiện, dễ sử dụng và đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về hóa đơn điện tử.
Có nhiều nhà cung cấp dịch vụ hóa đơn điện tử trực tuyến, cho phép hộ kinh doanh tạo và gửi hóa đơn điện tử mà không cần phải cài đặt phần mềm. Người dùng chỉ cần truy cập vào website hoặc ứng dụng trực tuyến và thực hiện các thao tác tạo, gửi hóa đơn.
Dù sử dụng phương án nào, hộ kinh doanh cũng cần lựa chọn nhà cung cấp uy tín, đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về bảo mật và tuân thủ quy định pháp luật.
Hóa đơn điện tử có giá trị pháp lý tương đương với hóa đơn giấy truyền thống. Theo Nghị định 119/2018/NĐ-CP, hóa đơn điện tử được coi là chứng từ hợp pháp để ghi nhận nghiệp vụ kinh tế, tài chính và được sử dụng trong hoạt động của tổ chức, cá nhân kinh doanh.
Hóa đơn điện tử phải bổ sung thông tin tên thương mại, địa chỉ thương mại điện tử nếu có. Đây là những thông tin bắt buộc để đảm bảo tính xác thực và pháp lý của hóa đơn điện tử.
Hộ kinh doanh có nghĩa vụ phải lưu trữ hóa đơn điện tử trong tối thiểu 10 năm. Việc lưu trữ phải đảm bảo an toàn, toàn vẹn và có thể truy xuất, sao lưu dữ liệu khi cần thiết.
Hộ kinh doanh phải đảm bảo bảo mật hệ thống tạo, gửi và lưu trữ hóa đơn điện tử. Cần có biện pháp kỹ thuật và tổ chức nghiêm ngặt để ngăn chặn việc truy cập, sửa đổi hoặc xóa bỏ trái phép dữ liệu hóa đơn điện tử.
Để được cấp phép sử dụng hóa đơn điện tử, hộ kinh doanh phải đáp ứng các yêu cầu sau:
Hộ kinh doanh phải có nhu cầu thực tế về việc sử dụng hóa đơn điện tử để phục vụ hoạt động kinh doanh của mình.
Hệ thống thông tin của hộ kinh doanh phải đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật về an toàn, bảo mật và lưu trữ dữ liệu hóa đơn điện tử theo quy định của Tổng cục Thuế.
Hộ kinh doanh phải có khả năng tự đào tạo và triển khai việc sử dụng hóa đơn điện tử cho cán bộ, nhân viên của mình.
Hộ kinh doanh phải có đủ cán bộ, nhân viên được đào tạo để thực hiện công tác liên quan đến hóa đơn điện tử.
Thủ tục xin cấp phép sử dụng hóa đơn điện tử cho hộ kinh doanh như sau:
Hộ kinh doanh nộp hồ sơ đề nghị cấp phép sử dụng hóa đơn điện tử đến Cục Thuế quản lý trực tiếp hoặc gửi qua đường bưu điện. Hồ sơ bao gồm:
Cơ quan thuế sẽ tiến hành kiểm tra, thẩm định hồ sơ và hệ thống thông tin của hộ kinh doanh. Thời gian thẩm định không quá 10 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ.
Nếu hồ sơ đầy đủ và đáp ứng các yêu cầu, cơ quan thuế sẽ cấp Quyết định cấp phép sử dụng hóa đơn điện tử cho hộ kinh doanh.
Lưu ý: Việc cấp phép sử dụng hóa đơn điện tử không phải trả lệ phí.
Việc sử dụng hóa đơn điện tử đòi hỏi hệ thống thông tin phải đảm bảo an toàn và bảo mật cao. Nếu hệ thống bị xâm nhập hoặc tấn công mạng, dữ liệu hóa đơn có thể bị đánh cắp, làm lộ thông tin quan trọng của doanh nghiệp và khách hàng.
Hóa đơn điện tử được lưu trữ dưới dạng tập tin điện tử. Nếu không có biện pháp sao lưu và phục hồi dữ liệu thích hợp, hộ kinh doanh có thể gặp rủi ro mất mát dữ liệu hóa đơn, ảnh hưởng đến công tác quản lý và kế toán.
Hệ thống hóa đơn điện tử có thể gặp sự cố như lỗi phần mềm, phần cứng hoặc gián đoạn kết nối mạng. Điều này sẽ làm gián đoạn hoạt động kinh doanh và ảnh hưởng đến việc cung cấp hóa đơn cho khách hàng.
Nếu sử dụng dịch vụ hóa đơn điện tử trực tuyến, hộ kinh doanh sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào nhà cung cấp dịch vụ. Nếu nhà cung cấp gặp vấn đề về dịch vụ hoặc ngừng hoạt động, hộ kinh doanh sẽ không thể sử dụng hóa đơn điện tử.
Nếu gặp sự cố về kỹ thuật hoặc hệ thống hóa đơn điện tử, hộ kinh doanh cần liên hệ ngay với nhà cung cấp dịch vụ hoặc đơn vị hỗ trợ kỹ thuật để được hướng dẫn và hỗ trợ kịp thời.
Trong trường hợp có vướng mắc hoặc không rõ về các quy định và pháp luật liên quan đến hóa đơn điện tử, hộ kinh doanh có thể liên hệ với Cục Thuế quản lý trực tiếp để được hướng dẫn và giải đáp.
Hộ kinh doanh cần tổ chức đào tạo cho cán bộ, nhân viên về cách sử dụng hóa đơn điện tử, từ việc tạo, gửi đến quản lý và lưu trữ. Nếu gặp khó khăn trong quá trình sử dụng, cần liên hệ với nhà cung cấp dịch vụ hoặc đơn vị hỗ trợ kỹ thuật để được hỗ trợ.
Hóa đơn điện tử có giá trị pháp lý tương đương với hóa đơn giấy truyền thống. Theo Luật Quản lý thuế và các văn bản hướng dẫn thi hành, hóa đơn điện tử được coi là chứng từ hợp pháp để ghi nhận nghiệp vụ kinh tế, tài chính và được sử dụng trong hoạt động của tổ chức, cá nhân kinh doanh.
Để đảm bảo tính pháp lý, hóa đơn điện tử phải đáp ứng các yêu cầu sau:
Hóa đơn điện tử phải có đầy đủ các nội dung bắt buộc theo quy định như tên, địa chỉ, mã số thuế của người bán và người mua, tên hàng hóa/dịch vụ, đơn giá, thuế, thành tiền,… Các nội dung này phải được thể hiện đầy đủ và chính xác.
Hệ thống thông tin sử dụng để tạo ra hóa đơn điện tử phải đáp ứng các yêu cầu về an toàn, bảo mật và lưu trữ dữ liệu theo quy định của Tổng cục Thuế.
Hóa đơn điện tử phải được ký số bằng chữ ký số của người bán. Chữ ký số này có giá trị pháp lý tương đương với chữ ký bằng tay trên hóa đơn giấy.
Hộ kinh doanh có nghĩa vụ phải lưu trữ hóa đơn điện tử trong tối thiểu 10 năm. Việc lưu trữ phải đảm bảo an toàn, toàn vẹn và có thể truy xuất, sao lưu dữ liệu khi cần thiết.
Khi đáp ứng đầy đủ các yêu cầu trên, hóa đơn điện tử sẽ có giá trị pháp lý tương đương với hóa đơn giấy và có thể được sử dụng làm chứng từ kế toán, hạch toán thuế, thanh toán, giao dịch với khách hàng và các bên liên quan.
Trong thời gian qua, Tổng cục Thuế đã có một số văn bản hướng dẫn mới về hóa đơn điện tử, trong đó có các nội dung liên quan đến hộ kinh doanh như sau:
Theo Công văn số 1493/TCT-CS ngày 29/3/2023, Tổng cục Thuế đã gia hạn thời hạn chuyển đổi sang sử dụng hóa đơn điện tử đối với các hộ kinh doanh đến hết ngày 30/6/2024.
Công văn số 1345/TCT-CS ngày 20/3/2023 hướng dẫn về việc cấp mã riêng để sử dụng hóa đơn điện tử đối với các hộ kinh doanh. Theo đó, hộ kinh doanh có thể sử dụng mã số thuế hoặc được cấp mã riêng để khởi tạo hóa đơn điện tử.
Công văn số 1203/TCT-CS ngày 10/3/2023 hướng dẫn về việc sử dụng hóa đơn điện tử khi hộ kinh doanh ngừng hoạt động. Trong trường hợp này, hộ kinh doanh vẫn phải lưu trữ hóa đơn điện tử trong thời gian quy định và có thể tiếp tục sử dụng hóa đơn điện tử đã được cấp cho đến khi hết hạn sử dụng.
Như vậy, các văn bản hướng dẫn mới của Tổng cục Thuế đã giải quyết một số vấn đề thực tế liên quan đến việc sử dụng hóa đơn điện tử đối với hộ kinh doanh, giúp quá trình chuyển đổi diễn ra thuận lợi hơn.
Hóa đơn điện tử là một xu hướng tất yếu trong quá trình hiện đại hóa và số hóa của các doanh nghiệp, trong đó có hộ kinh doanh. Việc áp dụng hóa đơn điện tử mang lại nhiều lợi ích như tiết kiệm chi phí, thời gian, giảm thiểu sai sót và cải thiện dịch vụ khách hàng.
Tuy nhiên, để triển khai thành công hóa đơn điện tử, hộ kinh doanh cần nắm vững các quy định pháp luật, thủ tục đăng ký và cách thức sử dụng, quản lý. Đồng thời, cần có biện pháp đảm bảo an toàn, bảo mật hệ thống, lưu trữ dữ liệu và đào tạo nhân viên sử dụng hiệu quả.
Với những hướng dẫn chi tiết trong bài viết này, hy vọng các hộ kinh doanh sẽ có đầy đủ thông tin cần thiết để chủ động chuyển đổi sang sử dụng hóa đơn điện tử, đáp ứng yêu cầu của pháp luật và nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh.