Hướng dẫn cúng đầy tháng cho bé theo đúng phong tục
Ngày cập nhật :07/11/2024
Ba mẹ có bao giờ thắc mắc vì sao lễ cúng đầy tháng cho bé trai, bé gái lại được coi là một trong những nghi lễ quan trọng nhất trong thời khắc bé vừa chào đời đến vừa tròn 1 tháng tuổi?
Vậy để có một mâm cúng đầy tháng được ý nghĩa, bố mẹ sẽ thường tự chuẩn bị cho con để thể hiện sự thành kính đến các Vị Tổ Tiên, 12 Bà Mụ và Đức Ông. Bài viết này Đồ Cúng Việt sẽ hướng dẫn chuẩn bị mâm cúng đầy tháng cho bé trai, bé gái đậm chất văn hóa và truyền thống Việt mà bất kỳ ông bố bà mẹ nào cũng nên biết.
Đầy tháng của bé trai và bé gái được hiểu như thế nào?
Mâm cúng đầy tháng bé trai – Ảnh: Đồ Cúng Việt
Trong văn hóa của người Việt Nam, phong tục cúng đầy tháng (cúng mụ) được biết đến với một ý nghĩa vô cùng thiêng liêng nó là sự khởi đầu cho cuộc đời của đứa trẻ, chào đón bé đến với vòng tay ba mẹ, ông bà và tổ tiên. Suốt hành trình trưởng thành của bé trai và bé gái đều là những thời khắc đánh dấu cột mốc vô cùng đáng nhớ.
Cúng đầy tháng không chỉ được biết đến là một truyền thống văn hóa quý báo, nó là nghi lễ cảm tạ trời đất, các vị thần linh đã mang em bé khỏe mạnh, thông minh đến với gia đình. Dịp để gia đình được tụ họp với nhau tổ chức một buổi lễ cầu chúc may mắn cho bé.
Thông thường được biết đây là thời điểm kết thúc thời gian kiêng khem ở cữ của người mẹ sau sinh, và đứa bé bước qua được giai đoạn non nớt sau một tháng chào đời bước đến với cột mốc quan trọng.
Chuẩn bị cúng đầy tháng bé trai, bé gái chuẩn phong tục Việt
Mâm cúng đầy tháng bé gái – Ảnh: Đồ Cúng Việt
Để có một buổi lễ cúng đầy tháng trọn vẹn ý nghĩa và đúng theo phong tục truyền thống mà ông cha để lại, dưới đây là những thứ mà ba mẹ cần phải chuẩn bị.
Cách tính ngày đầy tháng chuẩn nhất
Cũng tương tự những nghi lễ tâm linh khác, lễ cúng đầy tháng cho bé trai và bé gái khi tròn một tuổi được tính theo ngày âm. Tùy theo mỗi khu vực, vùng miền họ dựa vào giới tính và tính tuổi theo nguyên tắc” nam trồi 2, nữ sụt 1”. Từ trước đến nay, có rất nhiều cách tính phổ biến nhưng để biết được cách tính nào là chuẩn nhất thì ba mẹ hãy xem cách tính Đồ Cúng Việt chia sẻ dưới đây:
Ví dụ bé sinh vào ngày 10 tháng 1 đủ 30 ngày tuổi:
Nếu là bé trai: Thì ngày tổ chức đầy tháng của bé sẽ là ngày 9 tháng 2 (đủ 30 ngày + 1 ngày)
Nếu là bé gái: Thì ngày tổ chức đầy tháng của bé sẽ là ngày 8 tháng 2 (đủ 30 ngày – 1 ngày)
Đây là cách tính theo quan niệm xưa của ông bà ta, mang ý nghĩa con gái phải biết khiêm tốn, nhường nhịn và con trai phải là người cứng rắn hơn để có thể che chắn bảo vệ phái yếu.
Chọn giờ đầy tháng sao cho đúng
Nếu gia đình có quá nhiều việc bận, để không bị ảnh hưởng đến công việc thì mâm cúng đầy tháng nên chọn giờ phù hợp với gia đình để có thể thuận tiện hơn. Thông thường, nhiều gia đình sẽ chọn cúng trong buổi sáng trước 12 giờ trưa, bởi thời gian này ánh sáng tốt nhất và thích hợp để gia đình có thể xin lộc cùng ăn uống cùng nhau trong bữa trưa.
Ngoài ra, để tổ chức cúng đầy tháng cho đúng phong tục, việc chọn giờ là điều rất quan trọng và nó dựa trên cung hoàng đạo cùng tam hợp tứ hành xung. Cụ thể tứ hành xung gồm 12 con giáp chia làm 4 nhóm, mỗi nhóm có 3 con giáp liên quan với nhau, gọi là tam hợp.
Ví dụ, bé sinh vào ngày 15/8/2022 (dương lịch), tức là ngày 18 tháng 7 năm Nhâm Dần (âm lịch). Tuổi Dần có tam hợp là Dần – Ngọ – Tuất và tứ hành xung là Dần – Thân – Tỵ – Hợi. Vì vậy, lễ cúng đầy tháng nên chọn giờ Dần – Ngọ – Tuất và tránh giờ xung khắc Dần – Thân – Tỵ – Hợi.
Chuẩn bị mâm cúng đầy tháng cho bé trai, bé gái đẹp mắt và trang trọng
Mâm cúng đầy tháng cho bé đẹp và trang trọng – Ảnh: Đồ Cúng Việt
Trong ngày lễ mâm cúng đầy tháng là phần rất quan trọng, nó thể hiện được sự tôn kính đến với ông bà, tổ tiên và các vị thần linh. Sự chuẩn bị chỉnh chu đó không chỉ bày tỏ lòng tri ân mà còn là cách gia đình gửi gắm những mong ước tốt đẹp cho bé.
Tùy thuộc vào văn hóa và phong tục của mỗi vùng miền là khác nhau, nên lễ vật trong mâm cúng giữa bé trai và bé gái có chút khác biệt (được in đậm) về xôi chè hoặc phần quần áo nam, nữ . Tuy nhiên, mục đích chính vẫn là để tạ ơn các Bà Mụ và Đức Ông nên mâm cúng đầy tháng có những thành phần không thể thiếu sau:
Mâm cúng đầy tháng cho bé Trai
Mâm cúng đầy tháng cho bé Trai – Ảnh: Đồ Cúng Việt
- Mâm ngũ quả
- Hoa (hoa cát tường/hoa đồng tiền)
- Nhang trầm
- Nến tealight (15 cây)
- Gạo, muối
- Giấy cúng (giấy cúng độ thế Nam, sớ bình an, giấy cúng mụ, văn khấn)
- Trà, rượu, nước (330ml)
- Trầu têm (13 phần)
- Chè đậu trắng (12 phần nhỏ 250g, 1 phần lớn 500g)
- Xôi gấc (12 phần nhỏ 250g, 1 phần lớn 500g)
- Gà luộc chéo cánh (gà ta kèm cháo gỏi)
- Ly rượu, nước (22 cái, dùng 1 lần)
- Chén, đũa, muỗng (13 cái, dùng 1 lần)
Mâm cúng đầy tháng cho bé Gái
Mâm cúng đầy tháng cho bé Gái- Ảnh: Đồ Cúng Việt
- Mâm ngũ quả
- Hoa (hoa cát tường/hoa đồng tiền)
- Nhang trầm
- Nến tealight (15 cây)
- Gạo, muối
- Giấy cúng (giấy cúng độ thế Nữ, sớ bình an, giấy cúng mụ, văn khấn)
- Trà, rượu, nước (330ml)
- Trầu têm (13 phần)
- Chè đậu trôi nước (12 phần nhỏ 250g, 1 phần lớn 500g)
- Xôi gấc (12 phần nhỏ 250g, 1 phần lớn 500g)
- Gà luộc chéo cánh (gà ta kèm cháo gỏi)
- Ly rượu, nước (22 cái, dùng 1 lần)
- Chén, đũa, muỗng (13 cái, dùng 1 lần)
Ở trên chỉ là những thành phần có trong một mâm cúng đầy tháng cơ bản. Tuy nhiên, tùy theo điều kiện của từng gia đình, bạn có thể chuẩn bị những mâm cúng tinh tế và đặc biệt hơn. Đồ Cúng Việt cung cấp nhiều gói mâm cúng đa dạng, từ đơn giản đến cao cấp, đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng.
Chuẩn bị bài văn khấn cúng đầy tháng
Bài cúng đầy tháng cho con là một trong những yếu tố quan trọng trong việc cầu nguyện cho con được bình an, mạnh khỏe. Dưới đây là bài văn khấn cúng đầy tháng chuẩn, được trích ra từ sách Văn Khấn Cổ Truyền Việt Nam (Hình ảnh)
Dưới đây là một số nghi thức cúng đầy tháng cho bé
Sau khi chuẩn bị đầy đủ mâm cúng và các thành viên trong gia đình tề tựu đông đủ, ông bà hoặc ba mẹ sẽ bắt đầu tiến hành thắp 3 nén hương, sau đó bé gái đến trước án và người cúng bắt đầu đọc bài văn khấn cúng mụ (có thể học thuộc trước đó để quá trình đọc diễn ra được suôn sẻ).
Cách thực hiện nghi thức đặt tên cho con
Theo truyền miệng dân gian, nghi thức đặt tên cho bé hay còn được gọi là nghi thức xin keo, sau khi người cúng hoàn thành chắp tay khấn với tổ tiên về tên đã đặt cho con, bắt đầu tiến hành gieo 2 đồng xu đã chuẩn bị sẵn xuống đĩa.
Theo quy tắc:
- Nếu có 1 đồng tiền úp và 1 đồng tiền ngửa thì đặt tên cho bé được tổ tiên chấp nhận
- Nếu cả 2 đồng tiền có 1 mặt úp hoặc 1 mặt ngửa, thì người cúng phải gieo lại, sau 3 lần gieo nếu vẫn không có kết quả thì ba mẹ phải đặt lại tên khác cho con, khi được tổ tiên chấp thuận thì dừng lại.
Cách thực hiện nghi thức bắt miếng cho con
Nghi thức này để thực hiện ba mẹ ôm bé hoặc đặt bé nằm trong nôi cạnh mâm cúng. Người cúng sẽ rót trà và thắp hương, để xin phép bắt miếng bằng cách bồng đứa trẻ trên tay, tay kia cầm 1 nhánh hoa quơ qua lại trên miệng bé và khấn:
Mở miệng ra cho có bông, có hoa
Mở miệng ra cho kẻ thương, người nhớ
Mở miệng ra cho có bạc, có tiền
Mở miệng ra cho xóm giềng quý mến.
Sau khi hoàn thành hết tất cả các nghi lễ trên, sẽ bắt đầu khai tiệc gia đình dòng họ hai bên quây quần cùng ăn uống, có những khoảnh khắc đáng nhớ. Một mâm cúng trang trọng không chỉ tôn vinh sự kiện mà còn giúp gia đình có những bức ảnh kỷ niệm ý nghĩa hơn.
Những lưu ý cần biết để tổ chức đầy tháng cho bé được trọn vẹn
Mâm cúng đầy tháng cho bé năm Rồng
Lễ Đầy Tháng không chỉ là phong tục văn hóa người Việt, mà nó còn mang ý nghĩa tâm linh quan trọng đánh dấu cột mốc trong cuộc đời của bé, nên để buổi lễ diễn ra suôn sẻ ba mẹ cần chú ý một số điểm sau:
Sau khi hoàn thành các nghi thức lễ và chờ gần hết một nén hương, chủ nhà sẽ rót trà, khấn vái, đốt tiền bạc, rưởi rượu và rắc muối xung quanh nhà.
Sau một tháng ở cữ, mẹ thường làm phép tẩy uế bằng cách dắt con qua nồi nước sôi và đi vòng quanh nhà (bé trai 7 lần, bé gái 9 lần). Khi đi chợ rau lần đầu sau sinh, mẹ mua gói muối, gạo và cố tình đánh rơi vài đồng lẻ trên đường để cầu mong cuộc sống ấm no cho con.
Sau lễ đầy tháng thì ba mẹ lại phải chuẩn bị cúng thôi nôi cho con khi bé tròn một tuổi. Ba mẹ có thể tham khảo hướng dẫn chuẩn bị mâm cúng thôi nôi ở đây nhé.
Tác giả: Thu Thảo
