Chữ ký số là gì ? Phân biệt chữ ký số , chứng thư số , token
Chữ ký số là gì ? , mua chữ ký số ở đâu , hiện trạng áp dụng chữ ký số ở Việt Nam như thế nào ? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp kiến thức về chữ ký số , chứng thư số , thiết bị token . Cùng tìm hiểu nhé !
Chữ ký số là gì
Chữ ký số, theo quy định của pháp luật và Điều 3 Nghị định 130/2018 NĐ-CP, là một dạng chữ ký điện tử được tạo ra thông qua quá trình biến đổi một thông điệp dữ liệu bằng hệ thống mật mã không đối xứng. Qua đó, người nhận thông điệp và sử dụng khóa công khai của người ký có thể xác định chính xác:
Còn được gọi là Token USB, là một dạng chữ ký điện tử được sử dụng để thay thế chữ ký thường bằng tay trên các thiết bị điện tử số, văn bản và tài liệu số. Công dụng chính của nó là trong việc kê khai, nộp thuế trực tuyến, khai hải quan điện tử và các giao dịch số khác.
Chữ ký số bao gồm khóa bí mật và khóa công khai, được sử dụng để mã hóa thông tin về doanh nghiệp và mã số thuế của doanh nghiệp.
Khi tìm hiểu và sử dụng chữ ký số, có một số khái niệm quan trọng mà bạn cần biết:
- Khóa bí mật: Đây là khóa được sử dụng để tạo chữ ký.
- Khóa công khai: Đây là khóa được sử dụng để kiểm tra chữ ký và được tạo bởi khóa bí mật tương ứng trong cặp khóa.
- Ký số: Đây là quá trình sử dụng khóa bí mật trong một chương trình phần mềm để tự động tạo và áp dụng chữ ký vào thông điệp dữ liệu.
- Người ký: Đây là người dùng sử dụng khóa bí mật của mình để ký số trên một thông điệp dữ liệu dưới tên của họ.
- Người nhận: Đây là các tổ chức hoặc cá nhân nhận thông điệp dữ liệu đã được ký số bởi người ký. Họ sử dụng chứng thư số của người ký đó để kiểm tra chữ ký trong thông điệp dữ liệu nhận được và thực hiện các hoạt động và giao dịch liên quan.
Phân biệt chữ ký số và chứng thư số
Theo Nghị định 130/2018/NĐ-CP ngày 27/9/2018, chữ ký số và chứng thư số được định nghĩa như sau:
Chữ ký số là một dạng chữ ký điện tử được tạo ra thông qua việc biến đổi một thông điệp dữ liệu bằng hệ thống mật mã không đối xứng. Điều này cho phép người nhận thông điệp và sử dụng khóa công khai của người ký để xác định chính xác:
- Quá trình biến đổi được tạo ra bằng khóa bí mật tương ứng với khóa công khai trong cùng một cặp khóa.
- Chữ ký đảm bảo tính toàn vẹn của nội dung thông điệp kể từ khi thực hiện quá trình biến đổi.
Chứng thư số là một dạng chứng thư điện tử được cung cấp bởi tổ chức chứng thực chữ ký số. Chứng thư số cung cấp thông tin định danh cho khóa công khai của một cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân và xác nhận rằng cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân đó được chứng thực là người ký chữ ký bằng cách sử dụng khóa bí mật tương ứng.
Từ các định nghĩa trên, ta có thể phân biệt:
- Chữ ký số là một dạng chữ ký điện tử được tạo ra thông qua quá trình biến đổi thông điệp dữ liệu.
- Chứng thư số là một loại chứng thư điện tử được cung cấp bởi tổ chức chứng thực chữ ký số, nhằm xác nhận rằng một cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân đã được chứng thực là người ký chữ ký.
Xem thêm : 3 Cách ký chữ ký số trên file pdf online đơn giản chỉ 5p !
Đặc điểm của chữ ký số
Khi sử dụng chữ ký số, bạn cần nhận thức về 5 đặc điểm nổi bật dưới đây, đảm bảo tính chính xác và an toàn trong các giao dịch điện tử:
- Tính xác thực: Chữ ký số có khả năng xác thực danh tính của chủ sở hữu thông qua chứng thư số. Điều này giúp đảm bảo rằng chỉ có người được ủy quyền mới có thể tạo ra và sử dụng .
- Tính bảo mật: Được bảo vệ bởi hệ thống mã hóa mạnh mẽ, làm cho thông tin trở nên khó bị xâm nhập và đánh cắp bởi các hacker. Với sự kết hợp của khóa bí mật và khóa công khai, đảm bảo tính bảo mật gần như tuyệt đối.
- Tính toàn vẹn: Khi một văn bản hoặc tài liệu được ký kết bằng chữ ký số, nó chỉ có thể được mở ra bởi người nhận duy nhất. Điều này đảm bảo rằng tất cả thông tin trong tài liệu/văn bản không bị thay đổi hay chiếm đoạt trong quá trình truyền tải.
- Tính chống chối bỏ: Có tính năng chống chối bỏ cao. Khi một văn bản, tài liệu hoặc hợp đồng đã được ký kết bằng chữ ký số, không thể thay thế hoặc xóa bỏ chữ ký này một cách dễ dàng. Điều này đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm trong các giao dịch điện tử.
- Tính linh hoạt: Có khả năng linh hoạt và dễ dàng tích hợp vào các nền tảng và ứng dụng công nghệ thông tin khác nhau. Với khả năng sử dụng trên các thiết bị điện tử, chữ ký số trở thành một công cụ quan trọng trong việc thực hiện các giao dịch và trao đổi thông tin an toàn trên môi trường điện tử.
Với những đặc điểm nổi bật này, chữ ký số đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính xác thực và bảo mật trong các giao dịch điện tử hiện đại.
Quy định về giá trị pháp lý của chữ ký số
Quy định về giá trị pháp lý của chữ ký số được đề cập tại Điều 8, Chương II của Nghị định 130/2018/NĐ-CP mang lại những thông tin quan trọng như sau:
- Văn bản yêu cầu chữ ký theo quy định pháp luật: Nội dung hoặc thông điệp trong văn bản được coi là có giá trị khi văn bản đó được ký bằng chữ ký số, với điều kiện chữ ký đáp ứng các yêu cầu đảm bảo an toàn theo Điều 9, Chương II của Nghị định 130/2018/NĐ-CP.
- Văn bản yêu cầu dấu của tổ chức theo quy định pháp luật: Nội dung hoặc thông điệp trong văn bản được xem là có giá trị khi văn bản đó được ký bằng chữ ký số của doanh nghiệp, tổ chức hoặc cơ quan, với điều kiện chữ ký đáp ứng các yêu cầu đảm bảo an toàn theo Điều 9, Chương II của Nghị định 130/2018/NĐ-CP.
- Chữ ký số và chứng thư số nước ngoài được cấp phép sử dụng tại Việt Nam: Chữ ký số và chứng thư số nước ngoài có giá trị pháp lý và hiệu lực tương tự như chữ ký số được cung cấp bởi đơn vị chứng thực công cộng trong nước.
Những quy định này giúp đảm bảo tính pháp lý và uy tín của chữ ký trong việc thực hiện các giao dịch và trao đổi thông tin điện tử tại Việt Nam. Đồng thời, việc công nhận giá trị pháp lý của chữ ký số và chứng thư số nước ngoài tại Việt Nam cũng tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức và cá nhân quốc tế tham gia vào môi trường kỹ thuật số của đất nước.
Xem thêm : Chữ ký số xác nhận tiêm chủng là gì ? Hướng dẫn sử dụng full
Đối tượng sử dụng chữ ký số
Chữ ký số đã trở thành một phần quan trọng trong việc thực hiện giao dịch điện tử, và hiện nay, nó được sử dụng rộng rãi bởi mọi cá nhân và tổ chức. Các cá nhân và tổ chức có thể sử dụng cho nhiều mục đích cụ thể như sau:
- Chữ ký số cho cá nhân và cá nhân thuộc tổ chức/doanh nghiệp: Được sử dụng để khai nộp thuế thu nhập cá nhân, làm thủ tục đăng ký kinh doanh trên các trang web chính phủ, hoặc ký hợp đồng lao động với nhà tuyển dụng.
- Chữ ký số cho doanh nghiệp và tổ chức: Được áp dụng trong quá trình kê khai thuế, nộp thuế, đăng ký Bảo hiểm xã hội (BHXH), khai báo thuế hải quan và các thủ tục liên quan. Ngoài ra, doanh nghiệp và tổ chức cũng sử dụng chữ ký để ký các văn bản nội bộ, giao dịch đối soát, giao dịch chuyển khoản ngân hàng và nhiều mục đích khác trong hoạt động kinh doanh của họ.
Bằng cách sử dụng chữ ký số, cá nhân và tổ chức có thể tận dụng các lợi ích của công nghệ thông tin và giao dịch điện tử. Giúp tăng tính pháp lý và đáng tin cậy trong quá trình thực hiện các giao dịch trên môi trường điện tử, đồng thời giảm bớt thủ tục giấy tờ và tiết kiệm thời gian. Với tính bảo mật và tính toàn vẹn của chữ ký , cá nhân và tổ chức có thể tin tưởng vào tính xác thực và không thể chối bỏ của thông tin đã được ký .
Công dụng của chữ ký số
Chữ ký số dùng để làm gì ? . Dưới đây là những công dụng của chữ ký số:
- Giao dịch thương mại điện tử: Chữ ký số thay thế cho chữ ký tay trong các giao dịch trực tuyến, giúp tăng tốc quá trình giao dịch và tiết kiệm thời gian.
- Giá trị pháp lý: Với cá nhân, chữ ký số có giá trị pháp lý tương đương chữ ký tay. Với tổ chức và doanh nghiệp, có giá trị tương đương với con dấu và chữ ký của người đại diện pháp luật.
- Xác thực trong email và giao tiếp điện tử: Chữ ký số cho phép bạn ký vào các thư điện tử, xác nhận người gửi và đảm bảo tính xác thực của thông điệp cho khách hàng.
- Giao dịch tài chính và đầu tư: Chữ ký số giúp bạn thực hiện giao dịch chứng khoán trực tiếp, mua hàng, thanh toán và chuyển tiền một cách bảo mật và an toàn.
- Kê khai thuế và thông quan trực tuyến: Chữ ký số giúp bạn thực hiện kê khai thuế trực tuyến và thông quan hàng hóa mà không cần in ấn các tờ kê khai hay đến cơ quan thuế.
- Quản lý hợp đồng và bảo hiểm: Chữ ký số được sử dụng để ký hợp đồng điện tử và các giao dịch liên quan đến bảo hiểm trực tuyến.
- Quản lý doanh nghiệp: Chữ ký số có thể được sử dụng trong các ứng dụng quản lý của doanh nghiệp, đảm bảo mức độ tin cậy, bảo mật và tính xác thực cao.
Với những ứng dụng đa dạng này, chữ ký số đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường tính bảo mật, xác thực và tiện lợi trong các hoạt động công nghệ thông tin và giao dịch điện tử của cá nhân và tổ chức.
Các loại chữ ký số
Chữ ký số USB Token
Chữ ký số USB Token là một phương thức chứng thực và ký số được sử dụng rộng rãi trong công nghệ thông tin. Đây là loại chữ ký số truyền thống và phổ biến nhất hiện nay. Chữ ký USB Token yêu cầu sử dụng một thiết bị phần cứng gọi là USB Token để lưu trữ dữ liệu mã hóa và thông tin cá nhân của cá nhân, tổ chức hoặc doanh nghiệp.
Khi sử dụng chữ ký số USB Token, người dùng cần cắm USB Token vào máy tính và sử dụng phần mềm tương ứng để thực hiện quá trình ký tài liệu điện tử. USB Token chứa các khóa mã hóa và thông tin cần thiết để xác thực người ký và đảm bảo tính toàn vẹn của dữ liệu.
Sử dụng chữ ký USB Token mang lại nhiều lợi ích. Đầu tiên, nó đảm bảo tính bảo mật cao vì các khóa mã hóa và thông tin cá nhân được lưu trữ trong USB Token không thể dễ dàng tiếp cận hoặc đánh cắp bởi người khác. Thứ hai, chữ ký USB Token cung cấp tính xác thực vì nó là một thiết bị vật lý và chỉ người sở hữu USB Token mới có thể sử dụng .
Chữ ký USB Token được sử dụng trong nhiều lĩnh vực, bao gồm giao dịch tài chính trực tuyến, kê khai thuế điện tử, giao dịch ngân hàng và các hoạt động quan trọng khác trong môi trường điện tử. Đối với các cá nhân, tổ chức và doanh nghiệp, đây là một công cụ quan trọng để đảm bảo tính xác thực, bảo mật và pháp lý trong quá trình thực hiện các giao dịch và trao đổi thông tin trực tuyến.
Chữ ký số Smartcard
Chữ ký số Smartcard là một hình thức chứng thực và ký số trong công nghệ thông tin. Loại chữ ký này được tích hợp sẵn trên SIM card của các nhà mạng di động. Người dùng có thể sử dụng chữ ký Smartcard trên thiết bị di động của mình một cách nhanh chóng.
Tuy chữ ký số Smartcard có một số ưu điểm, nhưng nó cũng có một số hạn chế. Loại chữ ký này phụ thuộc vào SIM card của các nhà mạng, điều này có nghĩa là khi người dùng không có kết nối mạng hoặc nằm ngoài vùng phủ sóng của nhà mạng, việc sử dụng chữ ký Smartcard sẽ bị gián đoạn.
Chữ ký số Smartcard thường được sử dụng trong các giao dịch trực tuyến, đặc biệt là trong lĩnh vực tài chính và ngân hàng. Việc sử dụng chữ ký Smartcard giúp đảm bảo tính xác thực và bảo mật của các giao dịch điện tử.
Tuy nhiên, để sử dụng , người dùng cần có SIM card phù hợp và kết nối mạng ổn định. Nếu người dùng có việc đi công tác nước ngoài hoặc không có kết nối mạng, việc sử dụng chữ ký số Smartcard sẽ gặp khó khăn.
Dù có những hạn chế nhất định, chữ ký Smartcard vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện các giao dịch trực tuyến và đảm bảo tính bảo mật và xác thực trong môi trường điện tử.
Chữ ký số HSM
Chữ ký số HSM (Hardware Security Module) là một dạng chữ ký số trong lĩnh vực công nghệ thông tin. Loại chữ ký này sử dụng công nghệ HSM để lưu trữ và bảo vệ các cặp khóa điện tử, và sử dụng các giao thức mạng để truyền và xử lý các lệnh ký số.
HSM là một thiết bị vật lý được sử dụng để quản lý và bảo vệ các cặp khóa chứng thư số. Nó có thể có hình dạng của một card PCI cắm vào máy tính hoặc là một thiết bị phần cứng độc lập với khả năng kết nối mạng. HSM được thiết kế để đảm bảo tính xác thực mạnh và bảo vệ các khóa mã hóa quan trọng.
Chữ ký HSM mang lại nhiều lợi ích quan trọng. Đầu tiên, nó cung cấp một mức độ bảo mật cao vì các khóa mã hóa được lưu trữ và quản lý trong một môi trường vật lý an toàn. Thứ hai, đảm bảo tính xác thực mạnh vì chỉ các thiết bị HSM và người quản lý có quyền truy cập và sử dụng các khóa mã hóa.
Sử dụng chữ ký HSM thường được áp dụng trong các lĩnh vực yêu cầu mức độ bảo mật cao, như ngân hàng, tài chính, chính phủ và các tổ chức có yêu cầu an ninh thông tin nghiêm ngặt. Chữ ký HSM được sử dụng để ký các giao dịch quan trọng, bảo vệ thông tin cá nhân và đảm bảo tính toàn vẹn của dữ liệu.
Với tính bảo mật và tính xác thực mạnh mẽ, chữ ký số HSM đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn và bảo mật thông tin trong các hệ thống và giao dịch điện tử.
Chữ ký số từ xa
Chữ ký số từ xa (Remote Signature) là một dạng chữ ký hiện đại và mạnh mẽ trong lĩnh vực công nghệ thông tin. Nó còn được gọi với nhiều thuật ngữ khác như chữ ký không dùng USB Token, chữ ký không cần USB, chữ ký di động, chữ ký trực tuyến. Phương pháp này sử dụng công nghệ đám mây (cloud-based) để thực hiện quá trình ký số mà không cần sử dụng thiết bị phần cứng bổ sung.
Chữ ký số từ xa mang lại nhiều lợi ích đáng kể. Đầu tiên, nó cho phép người dùng ký số từ mọi nơi và bất kỳ thiết bị điện tử nào có kết nối internet, bao gồm điện thoại di động, máy tính bảng và máy tính cá nhân. Điều này tạo ra tính linh hoạt và tiện lợi, giúp tiết kiệm thời gian và công sức cho người dùng.
Thứ hai, loại bỏ hoàn toàn yêu cầu sử dụng USB Token hoặc thiết bị phần cứng khác để lưu trữ chứng chỉ và khóa cá nhân. Thay vào đó, thông tin chứng chỉ và khóa cá nhân được lưu trữ an toàn trên nền tảng đám mây đáng tin cậy. Điều này giảm bớt rủi ro mất mát hoặc hỏng hóc thiết bị và tăng tính bảo mật
Chữ ký số từ xa đang được áp dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, bao gồm giao dịch thương mại điện tử, hợp đồng điện tử, kê khai thuế trực tuyến, và nhiều hoạt động khác yêu cầu tính xác thực và tính bảo mật cao. Đối với cá nhân và tổ chức, chữ ký từ xa mang đến sự thuận tiện và đáng tin cậy trong việc thực hiện các giao dịch trực tuyến và đảm bảo tính toàn vẹn và xác thực của thông tin.
Với tính năng mạnh mẽ và ứng dụng linh hoạt, chữ ký số từ xa đã trở thành một công nghệ quan trọng trong việc đẩy mạnh an ninh và hiệu quả trong việc giao dịch và trao đổi thông tin điện tử.
Phân biệt chữ ký số cá nhân và chữ ký số doanh nghiệp
Chữ ký số cho cá nhân và chữ ký số cho doanh nghiệp là hai dạng chữ ký khác nhau, được sử dụng cho mục đích và đối tượng khác nhau trong lĩnh vực công nghệ thông tin. Dưới đây là sự khác nhau :
Chữ ký số cho cá nhân:
- Đối tượng sử dụng: Cho cá nhân được sử dụng bởi các cá nhân trong các hoạt động cá nhân, công việc và giao dịch liên quan đến hồ sơ cá nhân.
- Mục đích sử dụng: Cho cá nhân thường được sử dụng để ký các tài liệu và giao dịch điện tử cá nhân như kê khai thuế thu nhập cá nhân, đăng ký kinh doanh cá nhân, ký hợp đồng lao động với đơn vị sử dụng lao động, và các hoạt động tương tự.
- Giá trị pháp lý: Cho cá nhân có giá trị pháp lý tương đương với chữ ký tay của cá nhân, được công nhận và chấp nhận bởi các cơ quan chức năng và pháp luật.
Chữ ký số cho doanh nghiệp:
- Đối tượng sử dụng: Cho doanh nghiệp được sử dụng bởi các tổ chức, doanh nghiệp, cơ quan và tổ chức kinh tế khác.
- Mục đích sử dụng: Cho doanh nghiệp được sử dụng trong các hoạt động doanh nghiệp và giao dịch liên quan đến các tổ chức, doanh nghiệp như kê khai thuế, nộp thuế, đăng ký BHXH, khai nộp thuế hải quan, ký hợp đồng với đối tác, và các hoạt động quản lý nội bộ của doanh nghiệp.
- Giá trị pháp lý: Cho doanh nghiệp có giá trị pháp lý tương đương với con dấu và chữ ký của người đại diện pháp luật của doanh nghiệp, được công nhận và chấp nhận bởi các cơ quan chức năng và pháp luật.
Tóm lại, chữ ký số cho cá nhân và cho doanh nghiệp có đối tượng và mục đích sử dụng khác nhau, nhưng đều có giá trị pháp lý trong việc thực hiện các giao dịch điện tử và đảm bảo tính xác thực, toàn vẹn và bảo mật của thông tin.
Hướng dẫn cài đặt và sử dụng chữ ký số
Để cài đặt và sử dụng chữ ký số, bạn có thể tuân theo các bước sau đây:
Chuẩn bị:
- Đảm bảo bạn đã có chữ ký số hoặc USB Token chứa chữ ký số từ nhà cung cấp dịch vụ uy tín.
- Đảm bảo máy tính hoặc thiết bị di động của bạn có kết nối internet ổn định.
Cài đặt phần mềm chữ ký số:
- Truy cập vào trang web hoặc từ ứng dụng cung cấp chữ ký số.
- Tải xuống và cài đặt phần mềm chữ ký số theo hướng dẫn của nhà cung cấp.
- Chờ đợi quá trình cài đặt hoàn thành và khởi động lại máy tính (nếu cần).
Tạo chữ ký số:
- Mở phần mềm chữ ký số đã cài đặt.
- Nhập thông tin cá nhân (nếu yêu cầu) như tên, email và các chi tiết khác.
- Chọn tùy chọn tạo chữ ký số mới và làm theo hướng dẫn của phần mềm.
- Khi yêu cầu, nhập mật khẩu hoặc mã PIN để bảo vệ chữ ký số.
Sử dụng chữ ký số:
- Trong quá trình giao dịch hoặc khi cần ký tài liệu điện tử, chọn tùy chọn “Ký bằng chữ ký số” hoặc tương tự.
- Hệ thống sẽ yêu cầu bạn chọn chữ ký số từ máy tính hoặc USB Token.
- Nhập mật khẩu hoặc mã PIN nếu được yêu cầu để xác thực chữ ký số.
- Theo hướng dẫn trên giao diện, chọn vị trí và ký tài liệu bằng chữ ký số.
- Lưu lại phiên bản tài liệu đã ký và nhận thông báo xác nhận ký thành công.
Lưu ý: Quá trình cài đặt và sử dụng chữ ký số có thể khác nhau tùy theo nhà cung cấp dịch vụ và phần mềm được sử dụng. Hãy tham khảo tài liệu hướng dẫn cụ thể từ nhà cung cấp chữ ký số hoặc liên hệ với họ để được hỗ trợ chi tiết và tư vấn.
Mua chữ ký số ở đâu
Bạn có thể mua chữ ký số từ nhiều nhà cung cấp uy tín trên thị trường. Dưới đây là một số lựa chọn phổ biến:
- Cơ quan chứng thực chữ ký số của chính phủ: Nhiều quốc gia có cơ quan chứng thực chữ ký số do chính phủ quản lý. Bạn có thể tìm hiểu và liên hệ với cơ quan này để mua chữ ký số với sự đảm bảo về tính pháp lý và uy tín.
- Công ty chứng thực chữ ký số: Có nhiều công ty chuyên cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số. Điều quan trọng là lựa chọn một nhà cung cấp đáng tin cậy và được công nhận bởi cơ quan chứng thực chữ ký số trong nước.
- Các tổ chức tài chính: Một số tổ chức tài chính như ngân hàng và các công ty thanh toán điện tử cũng cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số. Điều này đảm bảo tính bảo mật và an toàn trong các giao dịch tài chính trực tuyến.
- Trang web và ứng dụng cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số: Có nhiều trang web và ứng dụng trực tuyến cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số. Bạn có thể tìm kiếm và so sánh các tùy chọn có sẵn trên thị trường để lựa chọn nhà cung cấp phù hợp với nhu cầu của bạn.
Khi mua chữ ký số, hãy lưu ý đánh giá các yếu tố như uy tín, tính bảo mật, hỗ trợ khách hàng và giá cả. Nên tìm hiểu kỹ và tham khảo ý kiến người dùng hoặc đánh giá từ các khách hàng trước đó để đảm bảo lựa chọn một nhà cung cấp đáng tin cậy và phù hợp.
